11 March 2019
Op 14 februari 2019 was de eerste bijeenkomst rondom de Purpose tafel van Ohpen Ingenieurs en Onlanders in het kantoor van Ohpen Ingenieurs in Leek. Onze claim gebrandmerkt in de tafel is:
'Samen betekenisvol aanbesteden. Ik doe het!'
Deze eerste bijeenkomst van Betekenisvol Aanbesteden stond in het teken van het inventariseren van belemmeringen. Er was ruimte voor drie pitches, drie discussierondes en we spraken te nemen acties af.
Maar niet voordat we eerst het logo van Betekenisvol Aanbesteden onthulden!
Purpose Day is een dag in het teken van het nieuwe ondernemerschap. Ondernemen met het doel om zowel winst te maken als een maatschappelijke meerwaarde te leveren. De vorige editie werd op 16 november 2018 georganiseerd in de Van Nelle-fabriek in Rotterdam. De volgende editie staat gepland voor eind 2019. Op Purpose Day hebben Ohpen Ingenieurs en Onlanders samen een eigen tafel geclaimd. Deze tafel staat symbool voor onze missie om met aanbesteden een bijdrage te leveren aan de betekeniseconomie. In 2019 komen we viermaal rond deze tafel samen om te werken aan de betekeniseconomie in de praktijk.
De eerste pitch was vanuit het perspectief van de aannemer en werd gegeven door Harm Beerda, directeur van Koninklijke Oosterhof Holman.
Met een stapel actieplannen vers van de pers maakte hij duidelijk dat er wel veel gesproken wordt over innovatie en duurzaamheid. De praktijk is alleen weerbarstig. Grootste belemmering voor de onderneming is de nauwe uitleg van de (aanbestedings)regels als het gaat om innovatieve ideeën. Om CO2 te reduceren pleit hij voor het geven van ruimte en het zoeken van de dialoog en vertrouwen.
De pitch vanuit het perspectief van de adviesbureaus werd gegeven door de innovatiemanager van Ohpen Ingenieurs: Valerie Kort.
Nederland heeft grote uitdagingen om duurzaam, klimaatbestendig en circulair te worden. De bouw speelt daar een sleutelrol in en zal slimmer, sneller en beter moeten gaan werken. Bouwend Nederland onderzocht duurzaamheid en innovatie in aanbestedingen. Slechts 27% van de infra-aanbestedingen in 2017 in Noord-Nederland bevatten duurzaamheid met een tegenvallende weging en inhoud: 5-10% en grotendeels beperkt tot de CO2-prestatieladder.
Om de uitdagingen aan te kunnen is dus een verandering nodig. Samenwerking en vertrouwen moeten de basis zijn. Zoals ook blijkt uit het belangrijkste leerpunt van de recent georganiseerde Innovatieateliers: ‘Praat nou gewoon eens met elkaar.’
Vanuit de adviseurskant pleit zij voor eerder, beter en slimmer de dialoog opzoeken en kennis samenbrengen.
Het doel van de Purpose tafels is om met de gasten aan de tafel te werken aan praktische oplossingen voor de belemmeringen om tot betekenisvolle aanbestedingen te komen. Om dit te bereiken is er over drie stellingen gediscussieerd:
Een verbod heeft geen enkele zin. Wel heeft het zin om een ‘gebod’ te hebben om al voor de projectdefinitie na te denken over de maatschappelijke meerwaarde en deze ook te kwantificeren. Daarbij is goede kennis van gunningsmethodes van groot belang. Voor sommige ‘simpele’ werken zal de administratieve last van een aanbesteding op Beste PKV niet opwegen tegen de meerwaarde van een dergelijke uitvraag.
Er is een hele lage drempel voor pre-concurrentiële kennisuitwisseling tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. Toch leveren georganiseerde marktconsultaties weinig op. Het is beter om marktkennis te vergaren tijdens de contractduur. Tijdens consultaties laten partijen vaak niet het achterste van de tong zien. Het is zaak om de gezamenlijke belangen te vinden en van daaruit te werken. Ook moet het doel van de consultatie van tevoren duidelijk zijn zodat de juiste mensen kunnen aanschuiven.
De Europese richtlijn is duidelijk: boven de drempel moet er aanbesteed worden. Maar welke alternatieven zijn er om het werk te verdelen en de transactiekosten laag te houden? We kunnen beginnen door opdrachten anders te formuleren zodat een duurzame business case uit kan. Met name de looptijd van de overeenkomst en de terugverdientijd binnen deze overeenkomsten zijn daarin van belang. Ook is het concept van ‘Openbare ruimte as a service’ een oplossing.
In Nederland zijn de eerste trajecten met Rapid Circulair Contracting uitgevoerd. Deze methode richt zich op het snel en tegen lage kosten contracteren en vervolgens gezamenlijke afspraken te maken over de aanpak van het project.
'Er is zoveel meer te bereiken in de samenwerking tussen markt en opdrachtgever.'
Elke Purpose tafel wordt afgesloten met een call-to-action. De aanwezigen hebben ieder voor zich een actie aangegeven. De oogst van deze acties:
Heb je ook interesse om mee te bouwen aan deze beweging?
Reserveer hier je stoel voor de tweede Purpose Tafel op 17 april 2019.
